Nếu tình cờ bạn đang sở hữu một hay 2 ampli đèn thật giống nhau, nếu có công suất quá yếu, bạn có thể tăng công suất lên gấp 4 lần bằng phương pháp đấu nối dưới đây.
Rất nhiều bạn đã nghĩ: Cứ chập 2 tín hiệu input lại và 2 ngã ra loa cũng đấu song song là có thể đạt được kết quả. Đây là quan niệm hết sức sai lầm mà nhiều bạn đã mắc phải. Trên nguyên tắc, không thể nối trực tiếp 2 tín hiệu khác nhau làm một, ngoại trừ qua một mạch trộn (mix) riêng biệt. Sẽ có những tín hiệu xung đột với nhau làm biến dạng âm thanh. Chẳng hạn, nếu bạn lấy 2 tín hiệu left-right của CD chập làm một, âm thanh khuếch đại lên sẽ rất dở, chẳng thà chỉ lấy 1 bên còn hay hơn. Ngã out-put ra loa cũng vậy, không thể chập lại được. Nên nhớ, OPT cũng là một biến thế khoảng 25:1, khi chập như vậy, nghe nhỏ vài watt có thể không sao, nhưng khi vặn lớn vài chục watt, tín hiệu khác có thể đi ngược lại, biến thành vài trăm volt AC đi ngược lại, có thể làm hư anode của đèn công suất. Riêng ampli bán dẫn có thể đấu theo phương pháp này, gọi là parallel mono, ưu điểm là ngoại trừ việ sẽ tăng công suất, nó còn có thể giảm trở kháng ra loa xuống 2Ω, có loại tới 1Ω. Nhưng trên toàn thế giới chỉ có độc nhất hãng Crown là nắm được công nghệ này, tôi chưa thấy hãng nào khác làm được. Nói dài dòng như vậy cốt cho các bạn hiểu, tối kỵ, không được dùng cách này cho ampli đèn.
Ampli đèn chỉ có thể áp dụng phương pháp khác là đấu dạng cầu (bridge-mono). Cách này gần giống như ráp ampli push-pull vậy, nghĩa là làm cho 2 channel, mỗi cái chỉ khuếch đại ½ chu kỳ của tín hiệu, ngược phase 180 độ. Thao tác như sau:
1 - Nối 2 jack input RCA làm một. Như vậy bạn chỉ cần cắm dây tín hiệu left hay right vào 1 trong hai lỗ.
2 - Bạn chọn 1 trong 2 channel left-right bất kỳ, bên nào cũng được nhưng bộ ampli stereo cùng cặp kia bắt buộc cũng chọn channel giống vậy. Bạn dò mạch, tìm cách đảo phase của channel này ngược 180 độ. Ở tầng nào cũng được, pre, driver, BT liên lạc hay OPT, đôi khi rất dễ, chỉ cần xả và hàn lại 2 mối là xong. Thí dụ, ở driver amp PP, bạn chỉ cần đảo 2 sợi dây vào lưới đèn công suất dây này qua dây kia và ngược lại. Nhưng nếu mạch điện của ampli có thêm phần hồi tiếp (feedback) thì hơi bị phức tạp rồi đó, khi đảo phase, chắc chắn sẽ gây ra dao động nội. Có rất nhiều cách chỉnh sửa rắc rối này, tuỳ theo mạch điện mà xử lý, bạn phải tìm cách đảo phase tín hiệu feedback 1 lần nữa. Mỗi trường hợp mỗi khác, quá nhiều, không thể viết ra trong bài này được, mời các bạn vào forum, tôi sẽ tư vấn xử lý cho từng trường hợp cụ thể.
Nếu muốn giữ nguyên vẹn mạch điện ampli (đồ xịn), bạn có thể ráp một mạch đảo phase bằng 2 op-amp rời bên ngoài, chia thành 2 tín hiệu ngược phase với nhau. Cách này tiện nhất nhưng nó là bán dẫn, không hợp với tiêu chí của bài này, chuyên về ampli đèn, nên tôi không nói tới.
Sau khi đã hoàn thành 2 mục trên, bạn cho tín hiệu sine 1 kHz vào (dùng máy phát sóng hạ tần, audio generator), bật ampli, dùng máy hiện sóng oscilloscope, đo 2 ngã ra của OPT, nhớ gắn loa hay tải vào nhé. Khi nhìn thấy dạng sóng của 2 channel có cùng biên độ, ngược phase với nhau là bạn có thể yên tâm bước sang thao tác cuối là đấu loa theo chế độ cầu (bridge mono mode).
3 – Ampli đèn nào cũng vậy, thông thường cọc ra loa đều là 0, 4Ω, 8Ω, đôi khi có thêm cọc 16Ω. Khác với parallel mode sẽ giảm trở kháng ra loa, bridge mode sẽ tăng trở kháng lên gấp đôi. Vì vậy bạn chọn 2 cọc 4Ω của mỗi OPT để đấu vào 2 dây loa 8Ω. +/- thì chiều nào cũng được nhưng bộ ampli cùng cặp khác cũng phải đấu chiều y hệt như vậy. Tuy đấu loa vào 2 OPT khác nhau nhưng bạn đừng lo OPT không có tải. Ampli nào cũng vậy, cọc 0Ω đều phải nối xuống mass, khi dùng 2 ngã 4Ω cho ra loa, coi như bạn đã đấu nối tiếp 2 OPT lại với nhau qua đường mass, và như vậy, tải loa sẽ là 8Ω.
Bây giờ bạn có thể cho tín hiệu nhạc vào và thưởng thức được rồi, Âm thanh ra sẽ mạnh và chắc hơn rất nhiều, hoàn toàn không thay đổi âm sắc. Như đã nói ở trên, đấu bridge mono sẽ tăng công suất lên gấp 4 lần, thí dụ, bạn có ampli stereo 30 + 30w, khi đấu theo cách này, công suất không chỉ là tổng công suất của 2 bên, bằng 60w mà lên đến 120w, rất bõ công bạn thực hiện mà còn nghe thêm được hiệu ứng đặc thù của dòng push-pull nữa.
Thời gian vừa qua, tôi đã thực hiện thành công cách đấu nối này cho 2 ampli hiệu Uesogi của Nhật, mỗi cái chạy 4 bóng EL34, Bt Tamura. Kết quả thật hoàn hảo, tôi đã test công suất lên >35voltAC, không xảy ra sự cố nào. Dĩ nhiên âm thanh nghe hay hơn cũ rất nhiều, tiếng bass và treble đều nổi bật lên.
Chúc các bạn thực hiện thành công.
Nguồn : Sound & Lighting VN
0 nhận xét:
Đăng nhận xét