Preamp là trạm trung tâm quan trọng nhất của 1 dàn máy Hi-fi.Nó nhận tín hiệu từ bộ nguồn-Turntable(máy quay đĩa),CD,SACD&DVD Players,tuner(đầu thu Radio),Tape deck-và cho phép bạn lựa chọn tín hiệu của thiết bị nguồn nào sẽ được đưa tới Amply để nghe.
Preamp còn có nhiều vai trò cần thiết khác nữa : Khuyếch đại tín hiệu từ Phono catridge(trong 1 số preamp),điều chỉnh Balance giữa 2 kênh,và điều chỉnh âm lượng lớn nhỏ.
Preamp là thiết bị mà ta hay dùng,hay sờ mò vào,và hay điều chỉnh nhất. Nó cũng có ảnh hưởng lớn tới âm thanh chung của cả dàn máy.
Có nhiều loại Preamp khác nhau,mỗi loại có khả năng và chức năng riêng của nó.Lựa chọn 1 preamp phù hợp nhất cho dàn máy đòi hỏi bạn phải xác định rõ những nhu cầu của bạn là gì ? Ví dụ,người nghe k dùng Turntable sẽ k cần preamp khuyếch đại những tín hiệu rất nhỏ của Phono catridge.Những người khác lại cần tới 1 preamp có nhiều ngõ input để dùng Tape deck,tuner.Và có 1 số thì lại cần Multichanels.Hãy điểm qua về về các loại Preamp và 1 số thuật ngữ về Preamp thông dụng nhất.
Line-stage preamplifier:Chỉ chấp nhận những tín hiệu Line-level(mức độ thấp) của tất cả các thiết bị nguồn,trừ turntable.Line-stage preamp ngày càng phổ biến do số người dùng CD player ngày càng nhiều.Nếu k có turntable,bạn chỉ cần 1 Line-stage preamp thôi.
Phono preamplifier(còn gọi là Phono stage):Nhận những tín hiệu rất nhỏ từ Phono catridge rồi khuyếch đại thành Line-level.Nó cũng đóng vai trò RIAA Equalization tín hiệu của Catridge.RIAA(Recording Industry Association Of America) làm tăng Bass và cắt bớt Treble(ngược với quá trìng giảm Bass và cắt Treble khi master đĩa hát),khôi phục lại sự cân bằng cho đáp ứng tần số.
Phono catridge có thể là 1 thiết bị riêng biệt hoặc nằm trong 1 preamp đầy đủ chức năng.Nếu bạn chơi đĩa than thì phải có Phono stage riêng rẽ hoặc 1 preamp có Phono.
Pre-preamplifierlấy tín hiệu có mức độ rất thấp từ Moving-coile phono catridge rồi khuyếch đại nó tới 1 mức độ mà Phono preamp có thể chấp nhận được.
Step-up transformercó chức năng như Pre-preamp,nhưng sử dụng transformer thay vì mạch khuyếch đại.
Ful-funtion preamplifier Kết hợp cả Phono stage và Line stage trong cùng 1 preamp.
Tuebed Preamplifier: Sử dụng bóng đèn điện tử để khuyếch đại tín hiệu âm thanh.
Solid-state preamplifier: Dùng mạch bán dẫn để khuyếch đại tín hiệu âm thanh.
Hibrid preamplifier: Dùng kết hợp cả đèn điện tử và bán dẫn.
Audio/Video cntroller:Thiết bị Analogue thường dùng cho hệ thống Home theater,có công tắc chuyển đổi giữa Video,các kênh âm thanh(thường gồm 6),và bộ giải mã surround-decoding như Dolby-digital và DTS.
Multichanel Preamplifier:Preamp với nhiều kênh audio(thường là 6) dùng nghe dạng nhạc đa kênh.Nó khác với Multichanels preamp ở chỗ nó k có bộ giải mã Surround,công tắc chuyển Video hay những chức năng để tái tạo kênh âm thanh của Film.
Digital Preamplifier:Preamp chấp nhận tín hiệu Digital(như tín hiệu từ Digital transport) và sử lý tín hiệu âm thanh trong Digital domain.Digital preamp thường có bộ chuyển đổi Digital-Analogue nên chúng có thể gắn thẳng vào Power Amply thông thường.
Passive Level control:Đôi khi gọi sai là Passive preamp.Passive level control có thể thay thế cho Line-stage preamp trong 1 số tình huống.Nó tham gia vào luồng tín hiệu giữa bộ nguồn và poweramply.
Thay vì khuyếch đại tín hiệu của bộ nguồn,nó hiếm khi giảm mức độ tín hiệu điều khiển Poweramply.Nó k cắm điện,và k có khả năng khuyếch đại tín hiệu như active line stage preamp.
Không Preamplifier;Nếu bạn chỉ nghe 1 nguồn Line-level- K dùng Turntable,Tape deck,Tuner, hay những nguồn khác-CD,DVD,SACD player Hoặc Digital processor có bộ phận điều chỉnh âm lượng có thể thay thế cho Preamp.Bộ nguồn điều khiển trực tiếp Poweramply,với khả năng điều chỉnh âm lượng thông qua bộ phận Output level control của nó
Chọn Preamplifier thế nào.
Một khi đã quyết định dùng Line-stage, Full funtion Preamp, hay dùng Line-stage và Phono stage riêng rẽ(Phono stage thường đắt tiền hơn),thì đây là thời điểm để bạn xác định những đòi hỏi của dàn máy.
Đầu tiên là số lượng ngõ vào mà bạn cần.Nếu bạn chỉ có CD player,thì 4 hay 5 ngõ Line input có trên hầu hết các Preamp là quá đủ.Nhưnh nếu bạn có 1 Turntable,CDP,Tuner,2 Cassette deck,Hi-fi VCR,và 1 đầu DVD.Bạn sẽ cần tối thiểu 1 ngõ Phono,5 Line input,2 Tape deck loops(Tape deck loops là 1 cặp Input và output để thu tín hiệu vào tape deck và nhận những tín hiệu từ nó.Khi bạn nhấn nút Tape monitor trên preamp,bạn sẽ nối tín hiệu từ ngõ Tape input với Power amp để nghe.
1 chức năng khác của Preamp mà những dàn máy phức tạp này có thể cần tới là khả năng copy từ 1 tape deck này qua 1 tape deck khác,Hoặc nghe 1 nguồn trong khi đó lại thu tín hiệu từ 1 nguồn khác. Preamp với tape copy thường có ký hiệu "2-1" hay "1-2' ở mặt trước của nó.Nó có nghĩa là Tape deck 1 có thể cung cấp tín hiệu cho tape deck 2 và ngược lại. Nếu Preamp có những nút chuyển đổi riêng rẽ ghi là Listen(nghe) và Record(ghi),thì điều này có nghĩa là 1 nguồn có thể thu trong khi nghe nguồn kia..
Tôi liệt kê những ví dụ này chỉ cho đầy đủ thôi; Hầu hết các Hi-end Preamp vì những lý do hữu ích chỉ có vài chức năng.Thứ nhất,càng ít mạch trên đường đi của tín hiệu thì tín hiệu càng "tinh khiết" và nhờ vậy âm thanh sẽ tốt hơn. Thứ 2,những nhà thiết kế thường đặt chi phí sản xuất nhất định cho việc chế tạo ra 1 Preamp.Preamp đó hoặc là cho âm thanh tuyệt hảo,hoặc có nhiều chức năng-chứ k thể cả 2 được. Ở những sản phẩm hàng chợ Mid-Fi(hạng trung),chi phí sản xuất được dành nặng để tạo ra nhiều chức năng và nút chuyển đổi hơn là dành cho chất lượng âm thanh. Đừng ngạc nhiên khi thấy những Preamp rất đắt tiền gần như k có những chức năng đặc biệt. Chúng được thiết kế,trước tiên và trên hết là để cho chất lượng âm thanh tốt. Hầu hết các Preamp hi-end k có Tone control(nút chỉnh Bass và Treble),k chỉ vì nó làm suy giảm tín hiệu và như vậy làm giảm chất lượng âm thanh,mà còn do quan điểm về việc thay đổi tín hiệu là đi ngược với những giá trị của Hi-end audio. Tín hiệu nên được tái tạo càng ít bị ảnh hưởng càng tốt. Tone control thường k cần thiết trong những dàn máy chất lượng cao.
Tuy nhiên, có 1 nhóm người theo trường phái khác lại cho rằng mục đích của dàn máy k phải là tái tạo lại hoàn hảo tất cả những gì đã được thu âm,mà chỉ cần làm sao thưởng thức tốt nhất là được.
Nếu Tone control làm bạn thấy thú vị hơn thì cứ dùng nó.Nếu bạn thấy thoải mái hơn với quan điểm sau,hãy lưu ý rằng Tone control k thay đổi được việc nó làm suy giảm chất lượng âm thanh của Preamp.(1 số Preamp với tone control cho phéo bạn ngắt nó ra khỏi mạch âm thanh khi k dùng.Chức năng này gọi là Tone defeat)
Tranh luận tương tự cũng nổ ra quanh việc có nên hay không nên dùng Balance control ở Hi-end Preamp.Balance control để bạn điều chỉnh mức độ liên quan giữa 2 kênh phải và trái.Nếu băng đĩa có tín hiệu được thu ở 1 kênh hơi cao hơn kênh kia,hình ảnh trung tâm sẽ xuất hiện hơi lệch về bên có âm thanh lớn hơn,và các lớp của Sound stage có thể bị giảm đi.Vấn đề tương tự cũng có thể sảy ra nếu phòng nghe có nhiều vật liệu hút âm lệch về 1 phía,kéo hình ảnh lệch khỏi trục giữa..Điều chỉnh Balance control một chút có thể giải quyết được vấn đề này.Cũng như Tone control,Balance control cũng làm suy giảm chất lượng âm thanh của Preamp đôi chút. K có gì bất thường khi thấy những Preamp cao cấp giá 10000 USD k có Tone hay Balance control,và những Preamp hàng chợ 199 USD lại có đầy đủ cả 2 chức năng này.
Khi quyết định mua sắm,bạn cũng nên lưu ý cả tới hình thức và cảm giác của Preamp.Vì Preamp là thiết bị mà bạn sẽ hay tiếp xúc nhất,hãy tự hỏi mình: những núm điều khiển có được trình bày tốt k ? Volume control có dễ tìm trong bóng tối k ?Preamp có nút Mute(tạm ngắt tiếng) k? Nút Mute hữu ích trong trường hợp bạn tạm dừng nghe,để bảo vệ dàn máy lúc tháo lắp dây dẫn mà vẫn muốn giữ nguyên Volume để so sánh 2 thiết bị,ví dụ bộ nguồn hay Cables.
1 chức năng thuận tiện chỉ thấy ở 1 số ít Preamp là Remote control. Khả năng điều chỉnh Volume(đôi khi là Absolute phase) từ chỗ ngồi nghe là 1 lợi thế lớn của nó giúp bạn có thể đặt Volume chính xác cho cho 1 bản nhạc nào đó
Những cân nhắc khác trong việc chọn Preamplifier.
Ngoài việc cung cấp Volume con trol và cho phép bạn lựa chọn nghe bộ nguồn nào,Preamp là 1 "Buffer"(Cái đệm) giữa những thiết bị nguồn và Power amp.Đó là,Preamp hoạt động như 1 thiết bị trung gian ,lấy tín hiệu từ thiết bị nguồn và chuẩn hóa chúng trước khi đưa tới Power amp.Những thiết bị nguồn có thể dễ dàng điều khiển 1 Preamp, với gánh nặng của việc điều khiển power amp qua những dây tín hiệu dài đè nặng trên đôi vai của Preamp. Bằng việc hỗ trợ tín hiệu,Preamp khiến cho cuộc sống trở nên dễ dàng hơn cho những thiết bị nguồn,và bảo đảm cho việc duy trì những đặc tính kỹ thuật tốt.
1 số Line-stage preamp để cho bạn hoàn toàn có thể đi tắt qua tất cả những linh kiện điện tử hoạt động(Tubes hay Transitor)trong máy để âm thanh tinh khiết hơn. Preamp như thế trở thành 1 Passive level control(Preamp thụ động),K làm gì hơn ngoài việc điều khiển Volume..Mặc dù việc tách rời những linh kiện điện tử hoạt động ra khỏi dòng tín hiệu có những ưu điểm nhất định,,Preamp k còn hoạt động như 1 Buffer giữa bộ nguồn và Power amp nữa..Kết quả có thể là 1 đặc tính kỹ thuật nghèo nàn,và chất lượng âm thanh bị suy giảm. Ngược lại,1 số dàn máy hoạt động khá đạt mà k cần có 1 Preamp hoạt động như 1 Buffer,và có lợi khi Bypass(đi tắt) qua những linh kiện điện tử hoạt động của Preamp.May thay,bạn có thể thử những Preamp như vậy ở cả 2 chế độ(gọi là chủ động và thụ đông) bằng việc gạt công tắc ở phía trước. Khi ở chế độ Passive,Preamp tránh được tất cả những giới hạn của Passive level control,được mô tả ở phần sau.Nếu bạn thấy công tắc có chữ Bypass,bạn biết nghĩa của nó là gì.
1 hướng khác là Preamp tối thiểu,,bao gồm những Tubes hay Transitors luôn nằm trên đường đi của tín hiệu,nhưng k cung cấp Gain(khuyếch đại).Nó làm thay đổi những chức năng của Preamp như 1 thiết bị đệm giữa bộ nguồn và Power amp,nhưng k có khả năng khuyếch đại tín hiệu. 1 số nhà thiết kế cảm thấy là những Preamp được gọi là Uni-gain Preamp cho tiếng tốt hơn những Preamp có khả năng khuyếch đại tín hiệu nguồn thông thường.Bộ nguồn của bạn sẽ phải cho ra 1 điện thế đủ khả năng điều khiển Power amp khi dùng 1 Uni-gain Preamp.
Còn 1 kỹ thuật khác nữa sử dụng Uni-gain buffer khi Volume control của Preamp mở ở mức thấp,và kích vào 1 chặng khuyếch đại đơn giản(mạch khuyếch đại) chỉ khi Volume mở được tăng lên. Bạn có thể thấy tính bình dân trong những đường lối tạp nham này: Giữ đường đi của tín hiệu càng ngắn và càng sạch càng tốt.Những Preamp dùng kỹ thuật này là k bình thường. Hầu hết các Preamp luôn khuyếch đại và Buffer tín hiệu.
Sau khi xác định những nhu cầu về chức năng,hãy quyết định chi bao nhiêu cho việc mua Preamp. Sau đó kết hợp với nhau thành 1danh mục tóm tắt những giá trị của Preamp cần nghe nhiêm túc. Sử dụng lời khuyên của người bán hàng,đọc những bài Review trên những tạp chí âm thanh có uy tín,hỏi những người bạn dùng dàn máy Hi-end, Nếu có thể,hãy thử những Preamp đó trên chính dàn máy của bạn trước khi mua.
Lưu ý rằng những chỉ dẫn về chọn Preamp trên đây cũng áp dụng cho Integrated Amplifier.Hãy coi Integrated amplifier như 1 Preamp có Power amp gắn liền.Integrated Amplifier có những chức năng gần giống như 1 Preamp.Chúng chỉ khác nhau ở chỗ,thay vì nối ngõ ra của Preamp với Power amp thì bạn nối dây loa với Integrated amplifier
Nghe gì khi chọn Preamplifier ?
Preamp có ảnh hưởng sâu sắc lên âm thanh chung của dàn máy.Do mọi tín hiệu nguồn đều phải đi qua Preamp,bất kỳ hiện tượng Coloration hay đặc tính phi âm nhạc nào mà Preamp sở hữu sẽ liên tục che khuất âm nhạc gốc. Bạn có thể có 1 Bộ nguồn tuyệt hảo,1 Power amp đầu bảng,và 1 cặp loa đặc sắc,nhưng vẫn chỉ có 1 âm thanh tầm thường nếu như Preamp k tương xứng chất lượng với những thứ kia. Preamp có thể tạo ra 1 chất lượng âm thanh tồi nhất cho dàn máy. Lắng nghe cẩn thận và lựa chọn sản phẩm 1 cách khôn ngoan là điều quyết định để xây dựng 1 dàn máy cho âm thanh tốt nhất với túi tiền của bạn.
Giá cả k phải lúc nào cũng thể hiện chất lượng âm thanh của 1 Preamp. Tôi đã từng thấy 1 Preamp 1500 USD có nhạc tính hơn hẳn 1 Preamp bán với giá 8000 USD. Nếu bạn chịu khó tập nghe và lựa chọn cẩn thận,bạn sẽ tránh được việc trả tiền quá cao cho những Preamp có âm thanh nghèo nàn.
Ngoài việc dựa vào các bước nghe thẩm định cơ bản mà tôi đã nói trước đây,Preamp cho ta 1 số biện pháp đánh giá khác với những thiết bị khác.Nhờ đó chúng ta có thể đánh giá chính xác giá trị của 1 Preamp và chọn cho mình 1 sản phẩm đáng giá nhất.
Chúng ta hãy bắt đầu với kỹ thuật nghe thẩm định căn bản. Đầu tiên,so sánh 2 Preamp trên cùng 1 dàn máy,với cùng những bản nhạc lựa chọn. Đảm bảo sự cân bằng âm lượng trong khi so sánh. Lắng nghe những khác biệt trong thể hiện (Đã đề cập trong bài nghe thẩm định),đặc biệt là tính rõ ràng, trong trẻo,k bị grainy,độ chi tiết ở âm lượng thấp,Sound staging,và cảm giác dễ chịu.
Những vấn đề phổ biến nhất với âm thanh của các Preamp là : Tiếng Treble Bright và Etched(Tiếng sáng và chói,sound stage bị dày lên(thickening. Nhiều Pream,nhất là những Preamp bán dẫn rẻ tiền,che phủ Midrange và Treble bằng chất âm cứng,sắc của kim loại. Những Preamp này cho ta cảm tưởng như là tiếng nhạc có nhiều chi tiết hơn,nhưng khiến cho người nghe mau chóng bị mệt mỏi. Tiếng Treble trở nên khô khan,Foward hơn,và chói. Tiếng Cymbal mất đi tính chất long lanh,thay vào đó là 1 âm thanh White noise vỡ vụn.. Âm S và Sh trong tiếng ca trở nên nổi trội 1 cách khó chịu. Tiếng Violon trở nên mỏng và chói tai. Preamp bán dẫn có âm thanh nghèo nàn thường nhấn mạnh độ sáng của các nhạc cụ dây và làm tan biến tiếng âm vang mà thùng đàn bằng gỗ tạo ra. Những Preamp này cũng làm giảm chất ướt át uyển chuyển của giọng ca,làm nó nghe mỏng và chuội.
Những Preamp làm dày âm thanh khiến cho Soundstage đục hơn. Trasparency(độ trong suốt) biến mất,thay bằng sự mù mịt,làm tối những chi tiết ở âm lượng thấp và giảm độ phân giải. Các nhạc cụ và ca sỹ k còn hiện ra trong 1 không gian 3 chiều trong suốt nữa. Thay vào đó,âm thanh thể hiện bị dày,lộn xộn,đông đặc,và thiếu rõ ràng. Ngay cả 1 số Preamp đắt tiền vẫn có thể mắc những tật này.
Cần cảnh giác với những Preamp có xu hướng làm cho tất cả những bản nhạc nghe giống nhau về âm sắc,Tonal balance,và đặc tính không gian trong thể hiện. Những Preamp tốt nhất sẽ cho bạn nghe thấy những thay đổi về kích cỡ nhà hát,độ xa gần của vị trí đặt Microphone,và có thể phân biệt rõ ràng sự khác biệt giữa tiếng của Piano Steinway và Piano Bosendorfer. Thêm vào đó,hãy chú ý tới khả năng của Preamp trong việc phân biệt chi tiết tinh tế trong âm sắc của các nhạc cụ.
So sánh các Preamp với 1 Preamp hay nhất trong của hàng bán máy. Chú ý tới những chất lượng nổi bật của 1 của Preamp chuẩn đó,và xem thử những đặc tính này có ở Preamp mà ta đang quan tâm hay k ?. Điều này k chỉ cho ta 1 cái chuẩn để dựa vào khi tự lựa chọn Preamp mà sẽ làm cho kỹ năng nghe của bạn ngày một sắc sảo hơn. Càng có nhiều kinh nghiện qua việc nghe nhiều loại sản phẩm khác nhau,bạn càng có khả năng đánh giá chất lượng thiết bị..
1 cách hữu ích để đánh giá Preamp k áp dụng với những thiết bị khác là Bypass test. Kỹ thuật này so sánh Preamp với không Preamp,cho ta thấy ảnh hưởng mà Preamp áp đặt lên tiếng nhạc. Nó thể hiện rõ nhất những nhược điểm k giấu đi đâu được của 1 Preamp. Tiến hành Bypass test,sử dụng Power amp ở âm lượng vừa phải với 1 Preamp mà ta biết chắc có chất lượng cao,hoặc lấy âm thanh trực tiếp từ 1 CD player hay DAC có Output level control. Dùng Volt kế và Test tone của test CD, Đặt Preamp muốn đánh giá ở 1 Gain thống nhất. Vị trí Volume mà Input level và Output level như nhau (thường nằm trong khoảng 1/3 tới 1/2 Volume tối đa). Gắn Preamp định đánh giá vào đường tín hiệu giữa Preamp tham chiếu và Power amp. So sánh âm thanh của dàn máy khi có và k có sự tham gia của Preamp muốn đánh giá trên dàn máy. Preamp đó có làm âm thanh bị dày lên k ? Tiếng Treble có trở nên khô và chói khi Preamp đó tham gia k ? Cảm giác k gian,Sự rõ ràng,và độ trong trẻo có bị thay bằng 1 âm thanh dày,chật chội,khiến cho các nhạc cụ bị đồng hóa(Nghe giống nhau,lẫn lộn) hay k ? Preamp có thể hiện được những đặc tính âm thanh thông thường trên những băng đĩa khác nhau k? Và quan trọng nhất là âm nhạc có bị kém lôi cuốn đi hay k ? Bypass test cho phép ta đánh giá nhanh và chính xác kiểu cách và mức độ Coloration của 1 Preamp.
Nếu bạn đánh giá 2 Preamp,dùng Preamp A điều khiển Power amp; Nghe,rồi gắn Preamp B vào luồng tín hiệu Ở cùng mức Gain của Preamp A với Power amp. Nghe sự khác biệt về thể hiện khi có và k có sự tham gia của Preamp B. Sau đó,đảo vai trò của 2 Preamp,nghe ảnh hưởng của Preamp A lên thể hiện âm thanh. Kỹ thuật này nhanh chóng cho thấy Preamp nào có nhạc tính hơn. Kỹ thuật này, tuy nhiên, k cung cấp những tiêu chuẩn nghe của độ phân giải cao nhất; Tính Coloration của Preamp đầu tiên có thể che khuất những chất lượng của Preamp thứ 2. Nó cũng đưa thêm dây dẫn tín hiệu và Phích cắm vào đường đi của tín hiệu. Bạn cũng có thể sắp đặt Bypass test bằng cách thay thế Preamp bắng 1 Passive level control. Mặc dù Passive level control có thể làm giảm tương phản Dynamic và làm lỏng tiếng Bass trong 1 vài dàn máy,chúng hiếm khi tạo thêm Grain và chói,hay giảm độ sâu và độ rõ của Soundstage như hầu hết những Active Preamp.
1 Phương pháp ít tách bạch hơn là mượn 1 Preamp của người bán máy quen vài ngày và chỉ nghe riêng mình nó thôi. So với Preamp hiện có của bạn thì Preamp này kích động và lôi cuốn hơn bao nhiêu ? Liệu Preamp mới có thể hiện những chi tiết âm nhạc mà bạn chưa từng nghe thấy trước đây trong những băng đĩa quen thuộc hay k ? Preamp mới có lôi kéobạn tiếp tục nghe nhạc k ? Đây là những dấu hiệu tốt nhất về khả năng cung cấp cho ta cảm giác thỏa mãn âm nhạc dài lâu. Hãy tin tưởng vào điều mà những bản nhạc yêu thích của bạn nói với bạn về 1 Preamp
Lựa chọn Preamp (tiếp theo)_Tube và bán dẫn
Trong những thiết bị hợp thành 1 dàn máy thì Preamp dường như hay dùng Tubes thay cho bán dẫn nhất. Lý do là Preamp chỉ sử lý những tín hiệu mức độ thấp ,làm cho việc dùng tubes mang tính thực tiễn và dễ chấp nhận hơn là với Power amp_ Tubes cho Power amp lớn hơn,đắt tiền hơn,chạy nóng hơn,và phải thay nhanh hơn. Hơn nữa,theo 1 lý thuyết thiết kế Audio,Nếu có dùng Tubes thì nên để chúng ở vị trí gần nhất với nguồn tín hiệu-như trong Preamp.
Hơn nữa,những chất lượng âm thanh huyền diệu của tubes hấp dẫn nhiều Audiophile thì dễ có được hơn khi dùng trong Preamp. Chế tạo và bảo dưỡng những thiết bị dùng tubes tốn kém hơn bán dẫn rất nhiều,và những chi phí này ở Preamp cũng thấp hơn là Power amp. Nếu bạn thích chất âm của Tubes mà k muốn chịu nóng,đắt tiền,bảo dưỡng cao hơn thì Preamp là con đường nên chọn.
Tubes thường được mệnh danh là cho tiếng ấm hơn,ngọt hơn,và treble tự nhiên hơn. Nhiều Preamp bán dẫn có xu hướng làm tiếng Treble khô,sáng,chói như âm thanh kim loại.Nó làm cho âm thanh của bộ dây bị mang chất kim loại(đặc biệt là Violon),Những âm gió(S,Sh)của tiếng ca k tự nhiên,Symba nghe như những mảnh vụn của tiếng ồn có tần số cao hơn là tiếng lanh canh tinh tế của đồng thau. Do những khuyết tật khó chịu này có thể do nhiều thiết bị khác nhau tạo ra(CDP,Power amp,Cables,loa treble),những Preamp dùng tubes có thể hướng chất âm của dàn máy tới những đặc tính âm nhạc hơn.
Sự yêu chuộng đồ Tubes k gì khác hơn ngoài nỗi hoài niệm quá khứ và chất lượng âm thanh. Tubes có 1 số ưu thế khi dùng trong những mạch khuyếch đại. Mạch hoạt động của tubes nhìn chung đơn giản hơn bán dẫn.Độ méo do tubes tạo ra rất khác với bán dẫn.Tôi k đi sâu vào phân tích sâu về ý nghĩa kỹ thuật của Lower-oder distortion và Higher-order distortion mà chỉ nói ngắn gọn là: Lower-order distortion do tubes tạo ra ít gây khó chịu như Higher-order distortion của bán dẫn.Số lượng lớn Second harmonic distortion của tubes khó nghe thấy hơn là số lượng nhỏ Seventh harmonic distortion của bán dẫn. Đây chính là ưu thế của tubes so với bán dẫn.
Nhưng cần chú ý là 1 số Tubed Preamp được thiết kế theo hướng làm cho âm thanh rất Color.Thay vì tái tạo âm nhạc với ảnh hưởng cộng thêm tối thiểu,những Tubed Preamp này lại cho vào 1 số lượng đáng kể Euphonic coloration.Dạng Coloration này thoạt nghe thấy êm tai,nhưng thực ra nó thể hiện sự chệch hướng khỏi tín hiệu âm nhạc gốc. Dạng "Tubey" coloration này thể hiện bằng tiếng treble mềm,quá Laid-back và dễ dãi trong thể hiện,kém chi tiết,và âm thanh Syrupy(ngọt kiểu Siro). Nhiều Audiophile trong khi tìm cách tránh những nhược điểm của bán dẫn đã hướng vào những Tubed Preamp có Euphonic distortion để làm cho dàn máy của họ "Nghe được".Tuy nhiên, con đường tốt hơn nhiều là đảm bảo sao cho mỗi thiết bị trong dàn máy càng Trasparent(trong) càng tốt. Nếu làm được điều này thì sẽ k phải "Tubey" Preamp.Lý tưởng nhất là làm sao chúng ta đừng có ấn tượng là đang nghe Tubes; thay vào đó,chúng ta chỉ cảm thấy là đang nghe nhạc mà thôi. Cũng như những Preamp bán dẫn nghèo nàn làm âm thanh Color do thêm Grain,chất cứng,chói của Trebles,những Tubed preamp nghèo nàn thường sẽ làm sai lệch theo hướng ngược lại,che phủ chi tiết,thêm "bloom" giả tạo,và giảm độ phân giải.Hãy lưu ý như nhau với cả 2 kiểu Coloration này.
Thật sai lầm khi "ngã vào vòng tay" của cả Tubed Preamp hay Preamp bán dẫn vì những lý do sai lầm. Những người yêu bán dẫn có thể nghĩ rằng họ đang "có nhiều" chi tiết hơn,còn những đệ tử của Tubes thì rơi vào hương vị " ngọt ngào". Cả 2 thái cực này đều nên tránh khi tìm kiếm 1 dàn máy có tính âm nhạc đích thực. Những Preamp quá"ngọt" có thể trở nên kém lôi cuốn theo thời gian do có độ phân giải thấp. Còn những Preamp bàn dẫn "chi tiết" và "sống động" thì thậm chí lại trở nên phi nhạc tính vì gây mệt mỏi cho người nghe.Nhưng k phải tất cả Preamp bán dẫn hay Tubes đều như vậy. Nhiều Tubed preamp có tiếng rất Trasparent và tự nhiên,rất ít ảnh hưởng lên âm thanh.
Đừng bao giờ mua 1 Preamp chỉ vì nó có Tubes. Có những mạch tốt hơn khi có tubes,những mạch khác thì lại tốt hơn với bán dẫn. K có những thiết kế mạch hay thiết bị thần kỳ nào đảm bảo nhạc tính của của sản phẩm.Sản phẩm Tubes hay bán dẫn đều có thể có giá trị hay k có giá trị. Chính vì thế 1 số Hãng thiết kế Preamp tubes,bán dẫn,và cả Hibrid Tube/bán dẫn.
Tubed Preamp hay Preamp bán dẫn đều hướng tới sự hoàn hảo âm nhạc nhưng theo những con đường khác nhau. Những hiện tượng Coloratin tôi nêu trên phân lớn đã đi vào quá khứ,hoặc chỉ còn tồn tại trong những sản phẩm hấp dẫn 1 số lượng nhỏ những đôi tai lệch lạc . Càng ngày Tubed và bán dẫn Preamp nghe càng giống nhau theo năm tháng. Preamp hay nhất là 1 cửa sổ trong suốt với âm nhạc,bất kể nó là thiết kế Tubed hay bán dẫn.
Lời khuyên tốt nhất là hãy chọn 1 Preamp ảnh hưởng ít nhất tới âm nhạc.Bạn sẽ được thỏa mãn âm nhạc lâu dài từ nó. Và hãy nhớ rằng :Tubed preamp hoàn hảo và Preamp bán dẫn hoàn hảo nghe giống nhau
Tuổi thọ của bóng đèn và những lựa chọn khi thay thế.
Những bóng nhỏ trong Pream(thường từ 2 tới 8 bóng)cần thay thế sau 1000-2000 h sử dụng. Thực tế này cùng với sức nóng do bóng đèn tạo ra khiến nhiều chủ nhân của Preamp đèn tắt máy khi ko nghe. Mặc dù điều này làm tăng tuổi thọ của bóng,nhưng 1 thiết bị điện tử k thể cho tiếng tốt nhất nếu k được bật trước vài giờ. Tôi khuyên các bạntốt nhất là bật Preamp trước khi nghe ít nhất là 1 tiếng nếu có thể. Nếubạn định nghe vào buổi tối sau giờ làm việc,hãy bật Preamp vào buổi sáng,nó sẽ cho âm thanh tốt nhất khi bạn về tới nhà. Bạn cũng có thể dùng bộ hẹn giờ(Timer) để cho nó bật Preamp giúp bạn trước khi bạn về nhà 2 tiếng. Mặt khác,Preamp bán dẫn tiêu thụ rất ít điện năng,chạy mát và k cần thay bóng đèn-chúng có thể bật liên tục. Chi phí thay thế bóng đèn thay đổi từ 10 USD với loại bán đổ đồng, k qua test cho tới 80 USD với những bóng chất lượng cao,đã được test và chọn lựa. Các bạn cũng có thể chi thêm cho những cặp bóng Matched với nhau có cùng Gain(Đô khuyếch đại). Nếu sự cân bằng giữa 2 vế phải và trái do Gain của những bóng riêng rẽ quyết định thì bạn cũng đáng trả thêm cho Matched pair. Nó đảm bảo vế này sẽ k kêu lớn hơn vế kia. Vì chất lượng bóng đèn ảnh hưởng lớn tới chất lượng âm thanh của Preamp nên những bóng chất lượng cao thật đáng giá. Những bóng NOS (New Old Stock)(Những bóng chưa sử dụng nhưng thuộc những Series k
còn sản xuất từ lâu) thường có giá cao nhất do hiếm có và nhu cầu lại cao. Những nhãn hiệu bóng khác nhau tương đương về đặc tính kỹ thuật cũng sẽ nghe khác nhau,khiến ta khó lựa chọn. Người bán hàng sẽ là người hướng dẫn tốt nhất để bạn có được những bóng thay thế phù hợp. Những bài Review Preamp bóng đèn trên các tạp chí Audio thỉng thoảng cũng cho ta ý kiến về những nhãn hiệu bóng đèn khác nhau được dùng trong những Preamp nào đó. May mắn cho những đệ tử của bóng đèn la việc dùng những bóng có tiếng,chất lượng cao lại chưa bao giờ tốt hơn. Trên thực tế,sự thông dụng của những sản phẩm âm thanh dùng bóng đèn 1 phần là do có thể kiếm được những bóng tuyệt hảo do Nga chế tạo hiện nay. Kỹ thuật của họ dựa rất nhiều vào bóng đèn(Chúng vẫn còn được dùng trên các chiến đấu cơ MIG),và nhà máy của họ đã chế tạo ra những sản phẩm tuyệt vời. Cuối thời kỳ chiến tranh lạnh, 1 số lượng lớn bóng đèn chất lượng cao, giá cả phải chăng dã góp phần thúc đẩy sự phát triển hiện nay của công nghiệp audio dùng bóng đèn. Trước khi kết thúc chủ đề Preamp bóng đèn,tôi phải nói với các bạn rằng tôi đã dùng Preamp bóng đèn trong dàn máy gần như liên tục 8 năm qua. Tôi k cố tình sử dụng preamp bóng đèn, nhưng tuy nhiên nó đã tồn tại trong 1 thời gian dài
0 nhận xét:
Đăng nhận xét